26 kwietnia 2023 roku w Kodeksie Pracy doszło do istotnych zmian w zakresie zawierania umowy o pracę na okres próbny. Objęły one m.in. długość trwania umowy, warunki jej ponownego zawarcia i przedłużania czy regulacje związane z okresem wypowiedzenia. W artykule przybliżam najważniejsze informacje dla właścicieli firm oraz pracowników Działu Kadr.

Umowa o pracę na okres próbny przed nowelizacją

Umowa o pracę na okres próbny to cenne narzędzie, które umożliwia Ci wstępną weryfikację kwalifikacji, umiejętności czy predyspozycji kandydata do pracy na określonym stanowisku w firmie. Właściwe rozeznanie pozwala nie tylko ocenić zdolności praktyczne, ale i zbadać motywację osoby do pracy czy też dopasować ją do konkretnego zespołu. Po okresie próbnym możesz zaproponować pracownikowi umowę o pracę na czas określony lub na czas nieokreślony.

Przed nowelizacją Kodeksu Pracy w 2023 roku umowa o pracę na okres próbny miała nieco inne ramy. Po pierwsze, mogła ona trwać 3 miesiące lub zostać skrócona w razie potrzeby. Po drugie, można ją było zawierać ponownie po upływie 3 lat, nawet jeśli obowiązki czy stanowisko pracownika miałoby pozostać takie same. Z perspektywy pracodawców regulacje, jakie weszły w życie od 26 kwietnia 2023 r., wprowadziły dla bardziej restrykcyjne zasady w zakresie omawianej umowy.

Długość umowy na okres próbny

Nowelizacja Kodeksu pracy z 26 kwietnia 2023 roku uzależniła czas trwania umowy o pracę na okres próbny od planowanej długości umowy o pracę. Obecnie, jeśli planujesz zawrzeć z pracownikiem umowę o pracę na czas określony:

1. krótszy niż 6 miesięcy, to okres próbny nie może przekroczyć 1 miesiąca;
2. dłuższy niż 6 miesięcy, ale krótszy niż 12 miesięcy, okres próbny może wynosić 2 miesiące.

Od reguły istnieją wyjątki wynikające z art. 25 Kodeksu Pracy. Pierwszy stanowi zapis, że strony umowy mogą jednorazowo wydłużyć okres próbny o 1 miesiąc, o ile jest to uzasadnione rodzajem wykonywanej pracy. Drugi zapis mówi o możliwości wydłużenia tej umowy o czas urlopu (bezpłatnego, rodzicielskiego, urlopu okolicznościowego, urlopu wypoczynkowego itd.) lub innej usprawiedliwionej nieobecności, np. sprawowania opieki nad chorym dzieckiem.  W takim przypadku konieczne jest sporządzenie aneksu do umowy. Zapisy można zawrzeć zarówno w trakcie podpisywania dokumenty przez obie strony, jak i podczas trwania umowy - poprzez porozumienie lub wypowiedzenie zmieniające.

Umowa o pracę na okres próbny wynoszący 3 miesiące może być również zawarta pod warunkiem, że kolejna umowa o pracę zostanie zawarta albo na czas określony wynoszący minimum rok, albo na czas nieokreślony. Taki zapis dla Ciebie jako pracodawcy wydaje się niepraktyczny, ponieważ trudno już na wstępie przewidzieć, że pracownik sprawdzi się podczas okresu próbnego i można mu zagwarantować dłuższe zatrudnienie.

Warto dodać, że umowy o pracę na okres próbny nie można zawrzeć z pracownikiem młodocianym (poniżej 18. roku życia).

Ponowne zawarcie umowy na okres próbny

Kolejną zmianą wprowadzoną przed nowelizację Kodeksu Pracy są ograniczenia w zakresie możliwości ponownego zawarcia umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem. Jeśli chcesz to zrobić jako pracodawca, to masz taką możliwość wyłącznie, jeśli pracownik będzie wykonywał inne obowiązki lub też zmienisz jego stanowisko pracy.

Okres wypowiedzenia umowy na okres próbny

Następna zmiana po 26 kwietnia 2023 r. dotyczy okresu wypowiedzenia umowy o pracę na okres próbny. Obecnie zależy on od czasu trwania umowy i wynosi odpowiednio:

• 3 dni robocze, jeśli okres próbny nie przekracza 2 tygodni.
• 1 tydzień, jeśli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie.
• 2 tygodnie, jeśli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Wypowiedzenie umowy o pracę na okres próbny może zostać złożone przez każdą ze stron umowy. Okres wypowiedzenia liczony w dniach rozpoczyna się następnej doby po złożeniu lub otrzymaniu wypowiedzenia. W przypadku okresu liczonego w tygodniach musi się on zakończyć w sobotę.

Przykład: Jeśli Twój pracownik złożył wypowiedzenie we środę, 9 sierpnia br., a okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie, to skończy ono obowiązywać w sobotę, 26 sierpnia.

Umowa na okres próbny może również zostać rozwiązana natychmiast (bez wypowiedzenia) za porozumieniem stron lub w przypadku naruszenia przepisów przez pracownika (art. 52 Kodeksu Pracy) lub pracodawcę (art. 55 KP)

Umowa o pracę na okres próbny - wynagrodzenie

Wynagrodzenie powinno zostać jasno określone w dokumencie i zgodnie z aktualnymi przepisami Kodeksu Pracy dla osoby zatrudnionej na pełen etat musi wynosić minimum 3600 zł brutto, czyli minimalną krajową. Umowa o pracę na okres próbny powinna ponadto zawierać informacje dotyczące sposobu naliczania pensji oraz przyznawania ewentualnych premii obowiązujących w firmie.

Chcesz sprawnie zarządzać umowami? Wypróbuj Grafik Optymalny

Nowelizacja Kodeksu Pracy sprawiła, że jego przepisy w Polsce dostosowano do standardów work-life balance obowiązujących w innych krajach Unii Europejskiej. Zmiany wydają się korzystne zwłaszcza dla pracowników, gwarantując im większe bezpieczeństwo i stabilność zatrudnienia. Pracodawcy i Działy Kadr muszą dostosować się do nowych regulacji. Jeśli chcesz zarządzać personelem nie tylko sprawnie, ale i zgodnie z literą prawa, to nieocenionym wsparciem może się okazać Grafik Optymalny.