Urlop z powodu działania siły wyższej przyznawany jest w związku z wystąpieniem pilnych spraw rodzinnych lub wypadków niezależnych od pracownika i odbywających się z jego udziałem. W tym artykule wyjaśniam, na jakich zasadach się go udziela oraz jak go stosować w równoważnym systemie czasu pracy.
Siła wyższa – urlop
Od 26 kwietnia 2023 roku pracownik może skorzystać z prawa do urlopu z tytułu działania siły wyższej. Udzielany jest on w okolicznościach wywołanych np. wypadkiem, chorobą czy pilnymi sprawami rodzinnymi i przysługuje za niego 50% wynagrodzenia. Wniosek o udzielenie zwolnienia pracownik musi złożyć najpóźniej w dniu, w którym zamierza się z niego skorzystać, a Ty niestety nie masz możliwości odrzucenia takiego wniosku.
Wniosek o taki urlop mogą składać również pracownicy zatrudnieni na niepełny etat. Korzystając z urlopu z powodu działania siły wyższej, pracownik pozostaje w stosunku pracy i zachowuje swoje prawa pracownicze.
Urlop z powodu siły wyższej – wymiar dzienny i godzinowy
Wymiar urlopu od siły wyższej wynosi 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym. O tym, czy będzie wykorzystywany w wymiarze dziennym, czy w godzinowym, decyduje pierwszy wniosek pracownika. W przypadku gdy wnioskuje on o 1 dzień wolnego, nie będzie mógł go potem wykorzystać w godzinach i na odwrót. Zasady te są więc podobne do tych, jakie są przy urlopie opiekuńczym z art. 188 Kodeksu Pracy.
Pracownikowi zatrudnionemu na niepełnym etacie przysługuje wymiar urlopu proporcjonalny do wymiaru czasu pracy określonego umową (czyli przy zatrudnieniu na ½ etatu wymiar godzinowy wyniesie 8 godzin, a przy zatrudnieniu na ¾ etatu 12 godzin). Jeśli z obliczeń wyjdą niepełne godziny, należy je zaokrąglić w górę do pełnej godziny.
Urlop od siły wyższej w wymiarze godzinowym stosuje się też dla pracowników, których dobowa norma czasu pracy jest niższa niż 8 godzin (np. osób z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności). Nie jest w ich przypadku wymagane zaokrąglanie niepełnej godziny.
Urlop od siły wyższej w równoważnym systemie czasu pracy
Równoważny system czasu pracy pozwala na elastyczne zarządzanie godzinami, ponieważ nie musi być w nim przestrzegana zasada 8-godzinnego dnia pracy. Dobowy wymiar czasu pracy można wydłużyć nawet do 12 godzin, a w niektórych uzasadnionych przypadkach – do 16 czy nawet 24. Powinna przy tym zostać zachowana przeciętna tygodniowa norma czasu pracy wynosząca 40 godzin w ramach okresu rozliczeniowego, prawo pracownika do nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego i inne przepisy związane z planowaniem czasu pracy.
Załóżmy teraz, że osoba zatrudniona na cały etat, pracująca 4 razy w tygodniu po 10 godzin, ubiega się o urlop z powodu siły wyższej. Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy, może ona złożyć wniosek o udzielenie wolnego w:
- dniach,
- godzinach.
Najkorzystniejszym dla pracownika zatrudnionego w systemie równoważnym byłoby pierwsze rozwiązanie. Urlop w będzie wtedy traktowany jako 1 dzień nieobecności, czyli 10 godzin roboczych, a pracownikowi pozostanie jeszcze 1 pełny dzień zwolnienia (kolejne 10 godzin urlopu).
Sprawa byłaby trudniejsza w przypadku wymiaru godzinowego. Wyobraźmy sobie, że pracownik, który wykorzystał wcześniej 10-godzinne zwolnienie, wnioskuje o nie po raz kolejny musząc wyjechać na cały dzień. Musiałby wtedy niestety 4 godziny spędzić w pracy, a potem dopiero pójść na 6-godzinny urlop. O ile pozwala na to polityka twojej firmy i charakter pracy możesz zdecydować się np. na umożliwienie pracownikowi odrobienia pozostałych 4 godzin – w innym dniu jako odpracowanie wyjścia prywatnego. Ewidencjonując taką sytuację, musisz się jasno zaznaczyć, które godziny są pokrywane przez urlop, a które są do odpracowania.
Sprawne zarządzanie urlopami z Grafikiem Optymalnym
Grafik Optymalny pomoże Ci sprawnie zarządzać nie tylko urlopami, ale i wieloma innymi czynnikami organizującymi pracę w Twojej firmie. Sprawdź, jak działa!
Loading...