Urlop na żądanie został wprowadzony do Kodeksu Pracy w 2003 roku. Mimo tego, że funkcjonuje w polskim prawie od ponad 16 lat, wciąż generuje wiele pytań i wątpliwości. W tym artykule poznasz odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania w kwestii najbardziej kontrowersyjnego przywileju pracowników czyli urlopu na żądanie.
Komu przysługuje urlop na żądanie?
Urlop na żądanie przysługuje pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, powołania, wyboru i mianowania. Nie ma znaczenia, czy pracownik zatrudniony jest na pełen etat, czy w mniejszym wymiarze godzinowym - zawsze pracownikowi będzie przysługiwało 4 dni urlopu na żądanie, które może wykorzystać w dowolnym dla niego momencie. Zatrudniony może wnioskować o 4 dni łącznego urlopu, bądź może skorzystać z osobnych dni. Warto pamiętać, że urlop na żądanie, zaliczany jest do ogólnej puli dni urlopowych, czyli do 20 lub 26 dni - w zależności od stażu pracy.
Czy można odmówić udzielenia urlopu na żądanie?
Pracodawca może odmówić pracownikowi udzielenia urlopu na żądanie, jedynie w szczególnych sytuacjach, które są zdefiniowane w Kodeksie Pracy m.in jeśli nieobecność pracownika skutkowałaby poważnym zakłóceniem toku pracy w firmie, co wiązałoby się z poniesionymi stratami. Kolejnym wyjątkiem, jest sytuacja, w której pracownik zgłasza urlop na żądanie później, niż jest to określone w dokumentach wewnętrznych firmy, wówczas pracodawca może również odmówić udzielenia takiego urlopu. Istotne jest to, że pracownik przed udaniem się na urlop, musi mieć zgodę przełożonego, jeśli jej nie uzyska - skutkiem może być nieobecność nieusprawiedliwiona, a nawet możliwość rozwiązania umowy.
Jak wcześnie pracownik musi Cię poinformować?
Według wytycznych Kodeksu Pracy, pracownik powinien poinformować pracodawcę o chęci wykorzystania urlopu na żądanie, najpóźniej w dniu rozpoczęcia tego urlopu. Przepisy nie definiują czy pracownik ma czas do końca doby, czy do momentu, kiedy powinien pojawić się w pracy. Z pomocą przychodzi orzecznictwo Sądu Najwyższego, według którego, pracownik powinien złożyć wniosek (ustny bądź papierowy) najpóźniej w chwili rozpoczęcia pracy, zgodnie z harmonogram, który go obowiązuje.
Dokumenty wewnętrzne w firmie, mogą wyznaczać inne zasady, niż te przyjęte w Kodeksie Pracy. Nie mogą jednak być mniej korzystne dla pracownika, więc ewentualnie pracodawca może opóźnić termin składania wniosków o UŻ - co z perspektywy pracodawcy wydaje się mało korzystne.
Czy pracownik musi złożyć wniosek o UŻ?
Pracownik musi poinformować pracodawcę o tym, że bierze urlop na żądanie. Nie ma jednak co do tego szczególnych wytycznych. Pracownik może to zrobić w formie papierowej, mailowej, sms, a nawet przez inną osobę. Najistotniejsze jest to, aby informacja była skuteczna i dotarła do pracodawcy przez przewidywanym rozpoczęciem pracy.
Czy pracownik musi podać powód urlopu na żądanie?
Pracownik nie jest zobligowany do podania powodu wzięcia urlopu na żądanie. Choć zazwyczaj urlop wykorzystywany jest w sytuacjach nagłych i kryzysowych, nie stanowi to reguły. Pracownik może zgłosić UŻ nawet z błahego powodu, nie tłumacząc się pracodawcy, który nie powinien dociekać uzyskania takiej informacji od pracownika. Inaczej sprawa wygląda z perspektywy kultury organizacji. Jeśli zależy Ci na zbudowaniu dobrych relacji z pracownikami, warto już w momencie zatrudnienia przedstawić im swoją wizję postępowania w takich nagłych sytuacjach. Być może, dzięki takiemu podejściu, unikniesz problematycznych sytuacji - wiadomo bowiem, że konsekwencją urlopu na żądanie, może być brak rąk do pracy w danym dniu i wynikająca z tego dezorganizacja.
Czy niewykorzystany urlop na żądanie przechodzi na kolejny rok?
W danym roku kalendarzowym pracownikowi przysługuje 4 dni urlopu na żądanie, jeśli pracownik świadczy pracę w różnych miejscach to pula się nie powiększa. Jeśli urlop na żądanie nie jest wykorzystany przez pracownika, to przechodzi na kolejny rok, lecz zmienia swój status na zwykły urlop wypoczynkowy.
W Grafiku Optymalnym - naszym systemie do planowania czasu pracy, Twoi pracownicy mogą wysyłać wnioski urlopowe w formie elektronicznej. System zlicza również wykorzystane przez pracownika UŻ, więc jeśli Twój pracownik wykorzystał całą pulę, system Cię o tym poinformuje. Jest to tylko jedna z wielu naszych funkcjonalności. Aby poznać je wszystkie, umów się na niezobowiązujące demo systemu lub załóż 30 dniowe (darmowe!) konto i testuj Grafik Optymalny, bez żadnych ograniczeń.
Zamów audyt grafików pracy
Chcesz sprawdzić, czy Twoje grafiki pracy spełniają wszystkie wymogi prawne? Zapisz się na darmowy audyt.
Loading...