Kwietniowe zmiany w Kodeksie Pracy zrewolucjonizowały m.in. zasady udzielania urlopów rodzicielskich, w tym urlopu macierzyńskiego. Zmienił się jego wymiar, termin, w którym może się rozpocząć oraz sposób wnioskowania o niego. Jeśli jesteś właścicielem firmy lub pracujesz w Dziale Kadr koniecznie przeczytaj poniższy artykuł.
Urlop macierzyński – ile dni od 2023 roku?
Wymiar urlopu macierzyńskiego uzależniony jest od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i wynosi:
- 20 tygodni – przy urodzeniu jednego dziecka;
- 31 tygodni – dwójki;
- 33 tygodnie – trójki;
- 35 tygodni – czworga;
- 37 tygodni – pięciorga i więcej dzieci.
Matka musi wykorzystać przynajmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego (3,5 miesiąca). Pozostałą część (czyli np. 6 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka) może przekazać ojcu i wrócić do pracy. Chęć powrotu powinna zgłosić swojemu pracodawcy minimum 7 dni przed końcem urlopu.
Na urlopie macierzyńskim nie może przebywać jednocześnie oboje rodziców. Wykorzystanie 20 tygodni tego świadczenia jest podstawą udzielenia urlopu rodzicielskiego.
Urlop macierzyński przysługuje także rodzicom, którzy adoptowali jedno lub więcej dzieci. Wymiar takiego urlopu jest analogiczny do tego przy urodzeniu. Z urlopu macierzyńskiego mogą skorzystać również kobiety, które poroniły lub urodziły martwe dziecko. Wymiar takiego świadczenia wynosi wówczas 8 tygodni i rozpoczyna się ono w dniu porodu albo poronienia (albo najpóźniej 7 dni po nim).
Inne ważne zmiany w Kodeksie Pracy po 26 kwietnia 2023 r. opisaliśmy tutaj: Zmiany w Kodeksie Pracy 2023 w pigułce
Kiedy rozpoczyna się urlop macierzyński?
Urlop macierzyński rozpoczyna się zawsze w dniu narodzin dziecka. Datę początkową stanowią zarówno dni robocze, jak i dni wolne od pracy. Jeśli więc dziecko urodziło się w Niedzielę Wielkanocną, to okres trwania świadczenia powinno się liczyć właśnie od tej daty.
Aby skorzystać z urlopu, matka musi złożyć odpowiedni wniosek, dołączając do niego:
- skrócony odpis aktu urodzenia dziecka/dzieci;
- oświadczenie o braku zamiaru korzystania z urlopu rodzicielskiego albo z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego przez drugiego z rodziców dziecka przez okres wskazany we wniosku.
Po ostatniej nowelizacji składanie takich wniosków zostało uproszczone i można je złożyć również w formie elektronicznej. Wniosek o urlop macierzyński powinien zawierać takie informacje jak: miejscowość i data, dane wnioskodawcy (imię, nazwisko, stanowisko, adres zamieszkania, dane kontaktowe), dane pracodawcy, tytuł wniosku oraz informację o wymiarze urlopu, o który ubiega się pracownik.
Osoba ubiegająca się o urlop powinna dostarczyć podanie w terminie 21 dni od porodu. W przypadku terminowego złożenia dokumentu nie możesz odmówić pracownikowi udzielenia prawa do takiego urlopu.
Urlop macierzyński przed porodem
Po zmianach w Kodeksie Pracy istnieje możliwość skorzystania z urlopu macierzyńskiego jeszcze przed porodem. Wymiar takiego świadczenia wynosi maksymalnie 6 tygodni. Ustalając datę początkową urlopu, uwzględnij datę porodu wskazaną na zaświadczeniu lekarskim.
Jeśli urlop rozpocznie się przed porodem, to po nim można wykorzystać jedynie pozostały wymiar urlopu macierzyńskiego. Co się stanie, jeśli poród nastąpi później niż planowano? Wówczas urlop należy odpowiednio przeliczyć, biorąc pod uwagę faktyczną datę porodu.
Dodatkowa ochrona przed zwolnieniem w czasie urlopu macierzyńskiego
Nie możesz zwolnić kobiety przebywającej na urlopie macierzyńskim (lub na jego części). Wyjątkiem stanowi sytuacja upadłości albo likwidacji firmy. Dodatkowa ochrona przed zwolnieniem zaczyna obowiązywać przed rozpoczęciem korzystania z urlopu lub jego części i dla urlopu macierzyńskiego wynosi 14 dni.
Zarządzaj urlopami pracowniczymi, wykorzystując Grafik Optymalny
Aby efektywnie organizować pracę w firmie, musisz sprawnie zarządzać absencjami. Nieocenioną pomocą w tym zakresie może się okazać Grafik Optymalny. Sprawdź, jak działa i w czym dokładnie może Ci pomóc!