Regulacje co do czasu pracy dla instytucji kultury zostały określone zostały w Ustawie z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Z ujętych w niej przywilejów mogą skorzystać: teatry, opery, operetki, filharmonie, orkiestry, instytucje filmowe, kina, muzea, biblioteki, domy kultury, ogniska artystyczne, galerie sztuki oraz ośrodki badań i dokumentacji w różnych dziedzinach kultury. Instytucje te są specyficzne jeśli chodzi o czas pracy. Praca w nich planowana jest o różnych porach dnia jak również w weekendy, aby mogły funkcjonować poprawnie, zgodnie z założonym repertuarem. Stworzenie odpowiedniego harmonogramu czasu pracy jest zatem nie lada wyzwaniem. Instytucje te mają jednak nieco łatwiej w tej kwestii pod kątem przepisów. Powyższa ustawa daje im pewne przywileje. W tym artykule poznasz 6 najważniejszych zasad tworzenia harmonogramu czasu pracy w instytucjach kultury. Harmonogram czasu pracy w instytucjach kultury często wymaga wprowadzenia systemu przerywanego i równoważnego jednocześnie. Instytucje kultury mogą pracować bez uwzględniania wolnej co czwartej niedzieli i odbierać godziny nadliczbowe po zakończeniu okresu rozliczenia. W poniższym artykule przedstawimy 6 najważniejszych różnic przy planowaniu i organizacji czasu pracy dla instytucji kultury.
Co 4 niedziela nie musi być wolna
Kina i teatry są oblegane w niedzielę. Tym samym zapotrzebowanie na pracę jest wówczas największe. Taki stan rzeczy uwzględnił ustawodawca, w związku z tym nie obowiązuje przepis, że pracownik powinien mieć wolną co 4 niedzielę. W pozostałych branżach ten zapis nie funkcjonuje jedynie w przypadku weekendowego trybu pracy i obecnie w handlu – nie występują bowiem 4 niedziele handlowe z rzędu.
Wydłużenie okresu rozliczeniowego
Wprowadzenie długich okresów rozliczeniowych jest potrzebne wszędzie tam, gdzie istnieje duża sezonowość pracy tj. jej natężenie jest różne w kolejnych miesiącach roku. W instytucjach kultury mamy często do czynienia tzw. sezonem artystycznym, który rozpoczyna się 1 września i kończy do 31.08 następnego roku. Można wówczas zastosować 12 miesięczny okres rozliczeniowy, który trwa od września do końca sierpnia kolejnego roku.
Pozwala to na zaplanowanie mniejszej liczby godzin w miesiącach kiedy pracy jest mniej i odpowiednio więcej w szczycie sezonu.
Harmonogram czasu pracy w instytucjach kultury – zakres planowania
Harmonogram czasu pracy w instytucjach kultury powinien być ustalany na okres nie krótszy niż 2 tygodnie. Jest to znacznie wygodniejsze niż powszechnie obowiązujące co najmniej miesięczne harmonogramy pracy. Pozwala na lepsze wpasowanie obsady w bieżące potrzeby, które w instytucjach kultury mogą się dynamicznie zmieniać.
Systemy czasu pracy
Stworzenie harmonogram czasu pracy w instytucjach kultury może być prostsze dzięki zastosowaniu dla pracowników równoważnego systemu czasu pracy. W takim systemie można planować zmiany dłuższe niż 8-godzinne w jednym dniu, a równoważyć je krótszymi w innym dniu. Ponadto jednocześnie może być wprowadzony przerywany system czasu pracy. Można wówczas zaplanować w ciągu dnia przerwę trwającą do 5 godzin.
Połączenie tych systemów jest idealne dla teatrów, gdzie rano mogą się odbywać próby, a dopiero wieczorem, po przerwie w pracy – spektakl.
Odbiór czasu wolnego w zamian za nadgodziny
Ustawa o prowadzeniu i organizowaniu działalności instytucji kultury nie zawiera regulacji dotyczących rekompensaty za pracę wykonywaną w wolną sobotę lub niedzielę. W takiej sytuacji instytucje kultury są zobowiązane do stosowania przepisów Kodeksu Pracy. Jeżeli więc pracownik, przyszedł do pracy w sobotę lub niedzielę należy udzielić mu innego dnia wolnego.
W instytucjach kultury nie ma ograniczenia związanego z rozliczaniem dni wolnych w danym okresie rozliczeniowym. Pracownik może zdeklarować chęć późniejszego wykorzystania dnia wolnego w zamian za pracę w 6. dniu tygodnia.
Co do pracy w wolną niedzielę - jeśli nie ma możliwości oddania dnia w okresie 6 dni poprzedzających i następujących po tym dniu, trzeba wypłacić 100% dodatku do wynagrodzenie za każdą godzinę pracy w niedzielę.
Ponadto pracownikom instytucji kultury mogą być udzielane dni wolne od pracy, wynikające z rozkładu czasu pracy w 5-dniowym tygodniu pracy, łącznie z urlopem wypoczynkowym. Jeżeli zatem pracownik przepracował 4 soboty w okresie rozliczeniowym, który kończy się w grudniu, ale po jego zakończeniu złoży wniosek o urlop na 10 dni to pracodawca jest zobowiązany w pierwszej kolejności oddać mu te 4 dni wolne i wydać tylko 6 dni urlopu.
Planowanie nadgodzin
Planowanie pracy w godzinach nadliczbowych jest niedopuszczalne. Konieczność jej świadczenia musi wynikać z nieprzewidzianych wcześniej okoliczności, które skłaniają pracodawcę do zlecenia pracy w nadgodzinach. Instytucje kultury stanowią pod tym kątem wyjątek. Skoro nie ma konieczności zapewnienia im przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy w okresie rozliczeniowym (zobacz powyżej), w którym nie korzystają oni z urlopu, to równie dobrze można już zaplanować im większą liczbę dni pracy niż wynikająca z kalendarza. Trzeba jednak pamiętać, że nadgodzin dobowych nie wolno planować również w instytucjach kultury.
Harmonogramy czasu pracy w Grafiku Optymalnym
Jeśli szukasz narzędzia, które pomoże Ci tworzyć zgodne z przepisami harmonogramy pracy dla instytucji kultury, to świetnie trafiłeś. Grafik Optymalny pomoże Ci utworzyć takie grafiki, a także zoptymalizować koszty pracy, bez ingerencji w ilość pracowników i z zachowaniem wytycznych kodeksowych. Będzie to pierwszy krok do optymalizacji Twoich grafików, a przede wszystkim do zmniejszenia kosztów pracy! Poznaj nasz system i załóż darmowe konto próbne.
Zamów audyt grafików pracy
Chcesz sprawdzić, czy Twoje grafiki pracy spełniają wszystkie wymogi prawne? Zapisz się na darmowy audyt.
Loading...